Data publikacji: 10-02-2025 | Treść jest aktualna na dzień: 11-12-2024

Podatek Belki – czym jest i jak wpływa na Twoje oszczędności?

Podatek Belki to zryczałtowany podatek od zysków kapitałowych. Danina ta została wprowadzona w 2002 roku przez ówczesnego ministra finansów Marka Belkę. Początkowo obejmowała jedynie zyski z lokat bankowych, ale od 2004 roku dotyczy również innych form inwestycji kapitałowych.  
Mężczyzna zajmujący się dokumentami finansowymi, z kalkulatorem i monetami na biurku. Blog

Podatek Belki – czym jest i jak wpływa na Twoje oszczędności?

Podatek Belki to zryczałtowany podatek od zysków kapitałowych. Danina ta została wprowadzona w 2002 roku przez ówczesnego ministra finansów Marka Belkę. Początkowo obejmowała jedynie zyski z lokat bankowych, ale od 2004 roku dotyczy również innych form inwestycji kapitałowych.

Mężczyzna zajmujący się dokumentami finansowymi, z kalkulatorem i monetami na biurku. Blog

 

Podatek Belki – czym jest? Wpływ na oszczędności

Podatek Belki to potoczna nazwa zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, który naliczany jest wyłącznie od zysków kapitałowych. Podstawę prawną stanowi art. 30a oraz art. 30b ustawy o podatku od osób fizycznych. Został wprowadzony w 2002 roku przez ówczesnego ministra finansów Marka Belkę – obejmował wtedy przede wszystkim odsetki naliczane od depozytów i lokat bankowych. Jednak wkrótce został rozszerzony.

Danina ta ma istotny wpływ na realne zyski z oszczędności, ponieważ jest naliczana od wszystkich przychodów związanych z lokatami, kontami oszczędnościowymi, obligacjami, dywidendami oraz funduszami kapitałowymi. Warto podkreślić, że podatek pobierany jest wyłącznie od wypracowanego zysku, nie od całości zainwestowanego kapitału. W praktyce oznacza to, że przy lokacie 20 000 zł oprocentowanej na 3,5 procent rocznie, z wypracowanych 700 zł odsetek należny podatek wyniesie 133 zł, pozostawiając zysk netto w wysokości 567 zł.

 
Icon
Icon
 

Ile obecnie wynosi podatek Belki?

Wysokość podatku Belki wynosi 19 procent od 2004 roku. Początkowo, gdy wprowadzono go w 2002 roku, utrzymywał się na poziomie 20 procent, jednak po dwóch latach został obniżony. Danina ta obejmuje szeroki zakres produktów finansowych – od lokat bankowych, przez obligacje, aż po zyski z inwestycji giełdowych. Należy ponownie podkreślić, że podatek naliczany jest wyłącznie od wypracowanego zysku, nie od całości zainwestowanego kapitału.

Kluczową cechą podatku Belki jest jego zryczałtowany charakter – niezależnie od źródła zysku kapitałowego czy wysokości dochodu, stawka zawsze pozostaje na poziomie 19% od wypracowanego przychodu.

Jak obliczyć podatek Belki?

Obliczanie podatku Belki opiera się na prostym mechanizmie matematycznym. Stawka 19 procent naliczana jest wyłącznie od wypracowanego zysku kapitałowego. Na przykład przy zysku z lokaty w wysokości 1000 złotych, podatek wyniesie 190 złotych, pozostawiając inwestorowi 810 złotych dochodu netto.

W przypadku produktów bankowych, takich jak lokaty czy konta oszczędnościowe, instytucje finansowe automatycznie obliczają i odprowadzają należną daninę. Natomiast przy inwestycjach giełdowych konieczne jest samodzielne wyliczenie podatku – jeśli zakupiona akcja za 10000 złotych zostanie sprzedana za 12000 złotych, podatek zostanie naliczony od różnicy wynoszącej 2000 złotych, co da kwotę 380 złotych do zapłaty.

Co jest opodatkowane podatkiem Belki?

Podatek od zysków kapitałowych obejmuje szeroki zakres produktów i instrumentów finansowych. Danina naliczana jest od zysków

  • z lokat bankowych;
  • z kont oszczędnościowych;
  • z obligacji skarbowych;
  • z dywidend;
  • z funduszy inwestycyjnych;
  • ze sprzedaży papierów wartościowych;
  • z pracowniczych funduszy emerytalnych.

Czy można uniknąć podatku Belki?

Okazuje się, że istnieją sytuacje, kiedy nie trzeba płacić podatku Belki. Istnieją legalne sposoby uniknięcia podatku od zysków kapitałowych poprzez korzystanie z produktów III filaru emerytalnego. Zwolnione z podatku Belki od oszczędności są na przykład Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE):

  • IKE pozwala całkowicie uniknąć podatku Belki pod warunkiem utrzymania środków do 60. roku życia lub do momentu nabycia uprawnień emerytalnych po ukończeniu 55 lat. W 2024 roku można wpłacić na IKE maksymalnie 23 472 złote. Ważna informacja – wpłaty powinny być realizowane przynajmniej przez 5 lat przed dniem złożenia wniosku o ich wypłatę;
  • IKZE oferuje nieco inny mechanizm – wpłaty można odliczyć od podatku dochodowego, a przy wypłacie po osiągnięciu wieku emerytalnego płaci się jedynie 10 procent zryczałtowanego podatku;
  • Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) i Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) również umożliwiają uniknięcie podatku Belki. W przypadku PPK warunkiem jest wypłata maksymalnie 25% środków jednorazowo po 60. roku życia, a pozostałej części w minimum 120 ratach,

Należy pamiętać, że przedwczesna wypłata środków z jakiegokolwiek z tych produktów wiąże się z koniecznością zapłaty standardowego podatku od zysków kapitałowych. W przypadku IKZE może to oznaczać nawet opodatkowanie według skali podatkowej.

Zmiany w podatku Belki

Minister finansów Andrzej Domański planował znaczące zmiany w podatku od zysków kapitałowych od 1 stycznia 2025 r. Głównym założeniem było wprowadzenie kwoty wolnej od podatku, która ma być wyliczana jako iloczyn 100 tysięcy złotych i stopy depozytowej NBP. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia miało być utrzymanie środków przez minimum rok i gromadzenie oszczędności tylko w jednym wyodrębnionym pakiecie oszczędnościowym. Powyżej kwoty wolnej nadal będzie obowiązywała standardowa stawka 19%.

Jednak we wrześniu 2024 r. ministerstwo finansów wycofało się z tej „wstępnej koncepcji”. Na realne zmiany poczekamy prawdopodobnie do roku 2026.

 


Powiązane:


Kategorie:

Icon
Icon
Icon
Icon
Icon