Oprocentowanie pożyczki to jeden z najważniejszych elementów, które wpływają na całkowity koszt finansowania. Sprawdźmy, czym jest w praktyce, od czego zależy jego wartość i czy wybierając ofertę pożyczki, warto kierować się wyłącznie oprocentowaniem.
Większość dostępnych na rynku pożyczek to pożyczki oprocentowane. W praktyce oznacza to, że zwracając pieniądze, pożyczkobiorca musi oddać instytucji finansowej nie tylko pożyczony kapitał, ale także odsetki.
Czym jest oprocentowanie pożyczki?
Oprocentowanie to podstawowy (choć z reguły niejedyny) koszt, jaki pożyczkobiorca musi ponieść, pożyczając pieniądze od instytucji finansowej. Wyrażone w procentach określa wartość odsetek w skali roku. Podstawą oprocentowania pożyczki jest kwota pozostałego do spłaty kapitału. Wraz z upływem czasu będzie więc ona coraz mniejsza. Zmniejszy się także wysokość naliczanych odsetek.
Co jednak ważne – instytucje finansowe nie mogą decydować o maksymalnej wartości oprocentowania samodzielnie. Wartość maksymalnych odsetek od kredytu i pożyczki narzuca bowiem prawo.
Zgodnie z art. 359 § 2 Kodeksu Cywilnego, jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Maksymalne oprocentowanie kredytu = 2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5 punktu procentowego).
Stopa referencyjna obecnie wynosi 5,75%.
Maksymalne oprocentowanie kredytu i pożyczki w skali roku nie może być więc wyższe niż 18,50%.
2 x (5,75% + 3,5%) = 18,50%.
Nie wszyscy wiedzą, że oprocentowanie pożyczki może przyjmować formę stałą lub zmienną.
Stałe i zmienne oprocentowanie pożyczki
Oprocentowanie pożyczki składa się z dwóch elementów – stawki bazowej oraz marży instytucji finansowej, będącej jednocześnie jej zarobkiem.
Zmienne oprocentowanie pożyczki uwzględnia marżę pożyczkodawcy oraz zmienną, zależną od wskaźnika WIBOR stawkę bazową. Wartość WIBOR-u zależy z kolei od wartości stóp procentowych. Jeśli rosną, rośnie także WIBOR, a co za tym idzie – raty kredytów z oprocentowaniem zmiennym. Jeśli stopy procentowe maleją, WIBOR i raty spadają.
Stałe oprocentowanie pożyczki składa się z marży instytucji finansowej i stałej stawki bazowej, niezależnej od wahań stóp procentowych i WIBOR-u. Raty pożyczki ze stałym oprocentowaniem są więc odporne na wahania wskaźników.
Pamiętaj, że jako przyszły kredytobiorca masz możliwość negocjowania z instytucją finansową wysokości marży, zwłaszcza jeśli starasz się o kredyt na dużą sumę.
Oprocentowanie stałe czy zmienne — która formuła okaże się bardziej opłacalna dla pożyczkobiorcy?
To, która forma oprocentowania okaże się lepszym wyborem, zależy przede wszystkim od aktualnej sytuacji gospodarczej, wartości stóp procentowych oraz prognoz na przyszłość.
Jeśli stopy procentowe pozostają na wysokich poziomach, a eksperci estymują, że Rada Polityki Pieniężnej już niebawem zdecyduje o ich obniżeniu, rozsądne może okazać się sięgnięcie po pożyczkę ze zmiennym oprocentowaniem. W zależności od konstrukcji umowy kredytowej przy wahaniach stóp procentowych kwota raty może zmieniać się co 3 (WIBOR_3M) lub co 6 miesięcy (WIBOR_6M).
Jeśli jednak wartości stóp procentowych są bardzo niskie, istnieje spore ryzyko, że RPP je podwyższy – zwłaszcza przy wysokiej inflacji (podwyższanie stóp procentowych to jeden z czynników mających na celu wyhamowanie inflacji). W takich okolicznościach zasadnym będzie sięgnięcie po pożyczkę ze stałym oprocentowaniem. Dzięki odporności na wahania stóp procentowych jej rata pozostanie na pierwotnym poziomie bez względu na decyzje RPP czy zawirowania gospodarcze.
Niższe oprocentowanie = tańsza pożyczka?
Wbrew obiegowej opinii niskie oprocentowanie nie zawsze oznacza, że całkowity koszt pożyczki będzie równie niski. Jak to możliwe? Oprocentowanie nie jest z reguły jedynym kosztem towarzyszącym pożyczeniu pieniędzy. Wśród najczęściej naliczanych opłat pozaodsetkowych znajduje się także prowizja czy ewentualne ubezpieczenie (zwłaszcza przy kredycie hipotecznym).
Kredyt z niskim oprocentowaniem i wysoką prowizją może więc okazać się zdecydowanie mniej opłacalny niż ten ze standardowymi odsetkami i niewielką prowizją.
Właśnie dlatego podstawowym wyznacznikiem atrakcyjności ekonomicznej kredytu powinno być nie oprocentowanie, lecz wskaźnik RRSO – rzeczywista roczna stopa oprocentowania.
Ważne RRSO
Analizując warunki finansowe poszczególnych produktów kredytowych, bardziej niż na wartość oprocentowania warto zwrócić uwagę na wskaźnik RRSO – wyrażoną w procentach rzeczywistą roczną stopę oprocentowania. Podobnie jak w przypadku oprocentowania, nie można odnosić tej wartości do całego okresu spłaty, lecz do 12 miesięcy spłaty zobowiązania. RRSO zawiera w sobie wszystkie koszty towarzyszące pożyczeniu pieniędzy i precyzyjnie ilustruje całkowity koszt kredytu w skali roku. To właśnie ono powinno być więc najważniejszym wyznacznikiem wyboru pożyczki i kryterium porównawczym dostępnych na rynku ofert.
Podobnie jak w przypadku oprocentowania, prawo definiuje także górną granicę kosztów pozaodsetkowych, czyli wszystkich dodatkowych kosztów (poza odsetkami), jakie musi pokryć pożyczkobiorca w związku z pożyczeniem pieniędzy. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy antylichwiarskiej maksymalne koszty pozaodsetkowe nie mogą być obecnie wyższe niż 20% wartości zobowiązania w skali roku i 45% w całym okresie kredytowania.
|