Data publikacji: 11-03-2025 | Treść jest aktualna na dzień: 28-01-2025
Stopa referencyjna NBP – czym jest i jak wpływa na raty kredytu?
| Stopa referencyjna NBP to kluczowy wskaźnik wpływający na wysokość rat kredytowych w Polsce. Oznacza to, że bezpośrednio przekłada się na oprocentowanie kredytów hipotecznych. Jej zmiany determinują koszt pożyczania pieniędzy i wpływają na całą gospodarkę. |
Stopa referencyjna NBP – czym jest i jak wpływa na raty kredytu?
| Stopa referencyjna NBP to kluczowy wskaźnik wpływający na wysokość rat kredytowych w Polsce. Oznacza to, że bezpośrednio przekłada się na oprocentowanie kredytów hipotecznych. Jej zmiany determinują koszt pożyczania pieniędzy i wpływają na całą gospodarkę. |
- Czym jest stopa referencyjna NBP?
- Jakie są rodzaje stóp procentowych NBP?
- W jaki sposób ustalana jest wysokość stopy referencyjnej NBP?
- Wskaźnik WIBOR a wysokość stopy referencyjnej
- Jak referencyjna stopa procentowa wpływa na oprocentowanie kredytów i lokat?
- Jaka była wysokość stóp referencyjnych w 2024 roku?
Czym jest stopa referencyjna NBP?Stopa referencyjna NBP stanowi kluczowy instrument polityki pieniężnej, określający minimalną cenę bonów pieniężnych w transakcjach na rynku międzybankowym. Jest to jeden z głównych wskaźników ekonomicznych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej (jest to organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego), który bezpośrednio wpływa na rentowność krótkoterminowych papierów wartościowych emitowanych przez bank centralny. Poprzez mechanizm operacji otwartego rynku Narodowy Bank Polski reguluje ilość pieniądza w gospodarce – emitując bony, zmniejsza jego podaż, a skupując je, zwiększa płynność sektora bankowego. Ten fundamentalny parametr ma szczególne znaczenie dla całego systemu finansowego, gdyż determinuje zarówno koszt kredytów, jak i oprocentowanie depozytów w bankach komercyjnych, a także kształtuje poziom stawki WIBOR. Stopa referencyjna stanowi jeden z najważniejszych rodzajów stóp procentowych. Jakie są rodzaje stóp procentowych NBP?Jak wspomniano wcześniej, stopa referencyjna jest tylko jedną ze stóp procentowych. Narodowy Bank Polski operuje pięcioma podstawowymi stopami procentowymi, które stanowią kluczowe narzędzia polityki pieniężnej. Każda z nich pełni odmienną funkcję w systemie finansowym kraju. Poza referencyjną wyróżniamy także:
|
W jaki sposób ustalana jest wysokość stopy referencyjnej NBP?Wysokość stopy referencyjnej NBP jest determinowana przez Radę Polityki Pieniężnej na podstawie kompleksowej analizy wskaźników makroekonomicznych. Kluczowym czynnikiem wpływającym na decyzje RPP jest poziom inflacji oraz ogólna sytuacja gospodarcza. W okresach wzrostu cen, gdy inflacja rośnie, następuje podwyższenie stopy referencyjnej, co prowadzi do ograniczenia akcji kredytowej i spowolnienia wzrostu gospodarczego. Przyczynia się to do obniżenia poziomu inflacji. Natomiast w sytuacji recesji lub spowolnienia gospodarczego RPP obniża stopę referencyjną, co skutkuje zwiększeniem dostępności kredytów i stymulacją inwestycji. Historia polskiej gospodarki pokazuje znaczące wahania tego wskaźnika – od rekordowo wysokiego poziomu 24% w 1998 roku do historycznego minimum 0,10% w maju 2020 roku podczas pandemii COVID-19. Wskaźnik WIBOR a wysokość stopy referencyjnejWysokość stawki WIBOR pozostaje w ścisłej korelacji ze stopą referencyjną NBP, mieszcząc się w przedziale wyznaczonym przez stopę lombardową (górna granica) i depozytową (dolna granica). Mechanizm ten ma kluczowe znaczenie dla rynku kredytowego, gdyż wzrost stopy referencyjnej przekłada się na podwyższenie stawek WIBOR, co bezpośrednio wpływa na wysokość rat kredytów hipotecznych i innych zobowiązań finansowych opartych na zmiennym oprocentowaniu. Dla kredytobiorców duże znaczenie ma WIBOR 3M oraz WIBOR 6M, ponieważ dotyczą kredytów hipotecznych. Natomiast w przypadku kredytów gotówkowych zwraca się uwagę na WIBOR 1M. Proces ustalania stawek WIBOR odbywa się codziennie podczas fixingu o godzinie 11:00, kiedy to dziesięć największych banków w Polsce przedstawia swoje kwotowania. Jak referencyjna stopa procentowa wpływa na oprocentowanie kredytów i lokat?Poziom stopy referencyjnej wpływa na cały sektor bankowy poprzez mechanizm kształtowania ceny pieniądza. Gdy Rada Polityki Pieniężnej podnosi jej poziom, banki komercyjne zwiększają oprocentowanie zarówno kredytów, jak i lokat. W przypadku kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem wyższe stopy przekładają się na wzrost wskaźnika WIBOR, co bezpośrednio wpływa na wysokość rat. Jednocześnie wyższe stopy procentowe sprawiają, że bankom bardziej opłaca się pozyskiwać środki od klientów detalicznych niż pożyczać je od banku centralnego, co skutkuje atrakcyjniejszym oprocentowaniem lokat i depozytów. Mechanizm ten działa również w przeciwnym kierunku. Obniżenie stopy referencyjnej prowadzi do tańszych kredytów, ale jednocześnie zmniejsza atrakcyjność lokat bankowych. Jaka była wysokość stóp referencyjnych w 2024 roku?W grudniu 2024 roku Rada Polityki Pieniężnej podczas posiedzenia w dniach 3-4 grudnia utrzymała stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. Główna stopa referencyjna pozostała na poziomie 5,75% w skali rocznej. Ten poziom stóp procentowych utrzymuje się niezmiennie od października 2023 roku. Według prognoz analityków pierwszej obniżki stóp procentowych można spodziewać się najwcześniej na marcowym posiedzeniu RPP w 2025 roku. |
Źródła:
- www.nbp.pl/wp-content/uploads/2024/12/Komunikat-RPP-grudzien-2024.pdf
- www.phavi.umcs.pl/at/attachments/2018/1225/150034-stopy-procentowe.pdf
- www.bankiwpolsce.pl/stopy-procentowe-a-wibor-jak-sa-ze-soba-powiazane
- www.businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/kredyty/stopa-referencyjna-co-to-i-jak-wplywa-na-oprocentowanie-kredytow/
